ଭୁବନେଶ୍ୱର-: ଆଜି ମେ’ ୧ ତାରିଖ, ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ । ଶ୍ରମିକ କଥା ପଡ଼ିଲେ ମନକୁ ଆସେ, ଖରା, ବର୍ଷା ଓ ହାଡଭଙ୍ଗା ଶୀତରେ କାମ କରୁଥିବା ମଣିଷଟିଏ । ଆଜି ସେହି ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପାଇଁ ଦିନଟିଏ । ୧୮୮୬ ମସିହାରେ ଆଜିର ଦିନରେ ଆମେରିକାରେ ପ୍ରଥମେ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପାଇଁ କାମ କରିବା ସମୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଥିଲା । ସେହି ଦିନକୁ ମନେ ପକାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ମେ ୧ ତାରିଖକୁ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଉଛି । ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କର ଯୋଗଦାନକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେବା ସହ ସେମାନଙ୍କର ସୁରକ୍ଷା, ଅଧିକାର ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ରକ୍ଷା ଏହି ଦିବସ ପାଳନର ଆଭିମୁଖ୍ୟ। ଏହି ଦିବସ ପାଳନର ଅନ୍ତରାଳେ ରହିଛି ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ସଂଘର୍ଷମୟ ଇତିହାସ ।
୧୮୮୬ରେ ଆମେରିକୀୟ ସହର ଚିକାଗୋରେ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ କରିବାର ଦାବି ଉଠିବା ପରେ ଶ୍ରମିକ ଦିବସର ମୂଳଦୁଆ ପଡ଼ିଥିଲା । ସେହି ବର୍ଷ ଶ୍ରମିକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ମାନ ଏବଂ ଅଧିକାର ପାଇଁ ରାସ୍ତାକୁ ଓହ୍ଲାଇଥିଲେ । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଶ୍ରମିକଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଘଣ୍ଟାକୁ ନେଇ ହୋଇଥିଲା। ସେ ସମୟରେ ଶ୍ରମିକମାନେ ୧୫-୧୫ ଘଣ୍ଟା କାମ କରୁଥିଲେ । ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ପୋଲିସ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ଉପରେ ଗୁଳି ଚଳାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକ ଶ୍ରମିକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ ଏବଂ ଅନେକ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ । ଘଟଣାର ତିନି ବର୍ଷ ପରେ ୧୮୮୯ରେ ଏକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମାଜବାଦୀ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପାଇଁ ଦୈନିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଘଣ୍ଟା ୮ ଘଣ୍ଟା ସ୍ଥିର କରାଯାଇଥିଲା ଆଉ ମେ’ ୧କୁ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା । ପରେ ଆମେରିକୀୟ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ପରି ଅନ୍ୟ ଦେଶର ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ୮ ଘଣ୍ଟା କାମର ନିୟମ ଲାଗୁ କରାଯାଇଥିଲା । ଭାରତରେ ପ୍ରଥମେ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ୧୯୨୩ରେ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ଦିବସ ଚେନ୍ନାଇରେ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ନେତା ସିଙ୍ଗାରାଭେଲୁ ଚେଟ୍ଟିଆରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ସେ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଅଧିକାର ଦାବି କରି ମାଡ୍ରାସ ହାଇକୋର୍ଟ ସମ୍ମୁଖରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ସଭାର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ । ଏହି ବୈଠକରେ, ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ମେ’ ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଶ୍ରମିକମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ସେମାନଙ୍କର ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ କାର୍ଯ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଶ୍ରମିକ ଦିବସ କେବଳ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଶ୍ରମକୁ ସ୍ମରଣ କରିବା ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ ସେମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା ଏବଂ ତାର ଫାଇଦା ଉଠାଇବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି । ଏହି ଦିନ ଶ୍ରମିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିବା ପ୍ରଗତିକୁ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରିବାର ଏକ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରେ ଏବଂ ସମସ୍ତ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ବୃତ୍ତି କିମ୍ବା ପୃଷ୍ଠଭୂମି ନିର୍ବିଶେଷରେ ସେମାନଙ୍କର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଏବଂ ଅଧିକାରକୁ ବଜାୟ ରଖିବାର ସଂକଳ୍ପକୁ ପୁନଃନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କରେ। ଶ୍ରମ ପାଇଁ ଉନ୍ନତ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଉନ୍ନତିକୁ ସହଜ କରିବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।